O pastoreo é unha actividade fundamental para previr incendios forestais

Hai un feito certo. Nas últimas dúas décadas, a maior concienciación cidadá, a crecente persecución dos delitos incendiarios e a mellora dos equipos de extinción reduciron nun 37 % o número de incendios que se producen ao ano en España.

Pero as cifras continúan sendo moi preocupantes: cada ano sufrimos unha media superior a 10.500 sinistros , que arrasan unha superficie equivalente a 100.000 campos de fútbol. No seis primeiros meses de 2022 arderon preto de 70.000 hectáreas en 12 ‘superincendios’, que son os lumes onde se queiman máis de 500 hectáreas.

Os ‘superincendios’ apenas supoñen o 0,18 %, pero afectan ao 40 % da superficie total. A combinación das consecuencias do cambio climático —como as ondas de calor prolongadas —, as secas e a baixa humidade, unha vexetación moi seca e ao abandono na xestión forestal colócanos nun alto risco de sufrir grandes incendios dunha virulencia até agora descoñecida. Aínda ocorren nunha proporción moi baixa, pero supoñen danos catastróficos para a paisaxe, a economía dun país e a vida dos seus habitantes. E desde WWF vímolo advertindo desde hai tempo.

Un exemplo recente é o incendio da Serra da Culebra, en Zamora, que se converteu nun dos máis graves e devastadores do século XXI. As chamas devoraron un espazo natural moi valioso, Reserva Rexional de Caza e Reserva da Biosfera, onde habita a poboación con maior densidade de lobos de Europa, e deixou tras de si graves danos sociais para o medio rural e os seus habitantes. Persoas que se sentiron abandonadas á sorte das chamas e manifestaron a súa absoluta indignación pola insuficiencia de efectivos de prevención e loita contra o lume. Unha mostra da que tipo de incendios estamos a enfrontarnos no século XXI.

O actual perigo do lume ten dous factores crave: o cambio climático e o abandono xeneralizado do territorio. As condicións meteorolóxicas extremas amplifican a virulencia das chamas porque aceleran a súa propagación e o abandono dos usos tradicionais, como a gandaría extensiva ou a silvicultura, transforma a paisaxe nunha auténtica polvoreira.

Necesitamos crear bosques e masas forestais máis resistentes ás altas temperaturas, a longos períodos de sequedad e ao abandono. Temos que transformar o territorio cara a paisaxes máis resistentes ao lume, investindo en desenvolvemento rural, promovendo políticas que xeren emprego rural e fomenten as actividades económicas sostibles como a gandaría extensiva ou a xestión forestal responsable. Só con bosques e masas forestais máis resistentes ao cambio global conseguiremos que a propia paisaxe sexa o mellor cortafuego.

Todo isto supón, ademais, unha gran oportunidade para facer fronte a outro dos grandes retos: o despoboamento rural. As administracións públicas deben identificar as zonas estratéxicas e promover un manexo pastoral planificado e ordenado que permita compatibilizar o aproveitamento coa conservación, establecendo pagos xustos aos pastores pola prestación de servizos ambientais.

Estas propostas para previr incendios recóllense no informe anual de incendios de WWF, este ano centrado no ‘ Pastoreo contra incendios ‘.

Temos que parar a “vaga de lume” que azouta España e percorre o planeta. Non podemos permitir que o noso país arda sen control e que o planeta quede arrasado polas chamas. É moito o que temos que cambiar, e para iso pedimos que che unas á nosa campaña ‘ STOP Incendios ‘.